Iziko Köle Evi Müzesi
District 6 Müzesi’nden çıkıp iki blok ötedeki Iziko Slave Lodge’a yürüyorum.
Hollanda’nın sömürge döneminin en önemli kurumu Doğu Hindistan Şirketi, Avrupa’dan Hindistan’a giden yolda ikmal durağı olarak Güney Afrika’yı 17. Yüzyılın sonunda sömürgeleştirerek bu bölgeye Doğu Asya’dan köleler getirmeye başladı. Çoğunlukla Hindistan, Endonezya, Madagaskar, Mozambik’ten getirilen köleler Ümit Burnu’na gemilerle getirilirdi ve oradan bugün Cape Town’ın merkezinde bulunan 1679 tarihinde yapılan şehrin en eski ikinci binasına yerleştirilerek köle olarak çalıştırılırlardı. Kadın, çocuk yaklaşık dokuz bin kölenin yüz otuz iki yıl boyunca kapatıldığı ve kamu hizmetlerinde zorla çalıştırıldığı köleler sayıca sömürgecileri 1711’den 1795’e kadar aşmış. Kölelerin aile kurmalarına izin verilmiş ama ailelerine sahip olmaları engellenmiş. Köleliğin İngiliz döneminde 1834’te sonlandırılmasından sonra devlet binası olarak kullanılmış, bugün ise İziko Köle Evi ismiyle bir müze olarak ziyarete açık.
Müzede resimlerle ve haritalarla anlatılan, iki kata ve avluya yayılan bu sergi detaylı bilgiler yürek burkan hikayelerle dolu. Çalışmamak için intihar eden kölelerden tutun kaçmaya çalışanlara kadar. İsyan teşebbüsleri ise bunlardan en ilginçleri. Ümit Burnu’na varmadan kaptanı öldürüp dümeni alan köleler, daha sonra ihanete uğrayıp yine tutsak kalanlar.
1807’de köle ticaretinin kaldırılmasından sonra iki köle isyanı olmuş. 1834’te kölelerin serbest bırakılmasından sonra ise köleler özgürlüklerine kavuşmamış aksine önceki sahiplerine ücretsiz olarak verilmişler. Batı Cape bölgesindeki şarap bağlarında çokça köle çalıştırılırmış.
Müze bugün köleliği yasal olmasa da farklı şekillerde hala devam ettiğine de dikkat çekiyor. Bunlardan bazıları insan kaçırma, çocuk işçilerin çalıştırılması, cinsel sömürü, borç esareti gibi.
Cape Town’da servis veren çalışanların neredeyse tamamının siyah ırktan olması ve neredeyse hiçbir beyazın belirli işlerde çalışıyor olmaması köleliğin günümüze uzanan farklı formları üzerinde insanı düşündürüyor.
Müze Pazar günleri haricinde 10.00-14.30 arası açık, giriş 30 Rand
